Olejki eteryczne i ich szerokie zastosowanie
W ostatnich latach człowiek coraz częściej zwraca się ku naturze i jej darom. Kryją one liczne właściwości lecznicze, terapeutyczne i poprawiające samopoczucie. Niesamowite olejki eteryczne są w pełni naturalnymi produktami, z których każdy może bezpiecznie korzystać. Ich zastosowania są niezliczone, pomagają zarówno się zrelaksować, jak i leczą przewlekłe choroby. Z artykułu dowiesz się, jakie jeszcze tajemnice kryją się w niepozornej cieczy i poznasz sposoby ich odkrywania.
Zobacz także artykuł: Jak działają i jak wykorzystać olejki eteryczne?
Czym jest olejek eteryczny i jak powstaje?
Olejek eteryczny to nic innego jak substancja zapachowa pozyskiwana z fragmentów rośliny, głównie liści i pędów, świeżych lub suszonych. Pod względem składu olejek eteryczny jest mieszaniną rozmaitych związków chemicznych, które wyodrębnia się poprzez ekstrakcję, wytłaczanie albo destylację z parą wodną.
Destylacja parowa jest najstarszą powszechnie znaną i wykorzystywaną na przemysłową skalę metodą. Polega na przepuszczaniu pary wodnej przez duży zbiornik, w którym umieszczone są części roślin, co powoduje uwolnienie aromatycznych związków chemicznych. Te z kolei parują i wznoszą się ku górze ku zamkniętemu układowi chłodzenia zwanemu kondensatorem, gdzie para zamienia się z powrotem w ciecz. Stamtąd przechodzi do separatora, w którym następuje podział na wodę na dnie, a olej na górze. Powstała woda nazywana jest hydrozolem i, mimo że posiada właściwości aromatyczne, nie może się równać z czystym olejkiem eterycznym, którego aromat jest niezaprzeczalnie bogatszy i silniejszy.
Rzadziej stosowaną metodą jest wytłaczanie, z którym do czynienia mamy głównie w tworzeniu olejków cytrusowych. Polega na sprasowywaniu skórek i pestek cytrusów, w wyniku czego otrzymuje się olejek i sok.
Najnowsza metoda - ekstrakcja przy pomocy rozpuszczalników, np. dwutlenku węgla - jest najdroższa, lecz stopniowo zyskuje na popularności. W tym przypadku materiał roślinny zamknięty w komorze razem z rozpuszczalnikiem, poddawany jest bardzo wysokiemu ciśnieniu, w wyniku którego gaz zamienia się w ciecz, a rośliny uwalniają do niej swoje ekstrakty aromatyczne. Gdy rozpuszczalnik ponownie przyjmuje postać gazu, w komorze zostaje sam olejek eteryczny.
Jakie są zastosowania olejków eterycznych?
Olejki eteryczne znajdują bardzo szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej, a także w kosmetyce. Badania dowodzą, że niektóre olejki eteryczne wykazują się właściwościami leczniczymi i zwalczają poszczególne choroby, a także wpływają bezpośrednio na nasz nastrój. Mogą też dodawać energii i znacząco poprawiać psychiczne samopoczucie, zmniejszając nawet objawy depresji. Bardzo skuteczne są także w walce z bezsennością i stanami ciągłego napięcia. Podstawowym zastosowaniem olejków eterycznych jest aromaterapia, czyli terapeutyczny użytek w celu poprawy psychicznego lub fizycznego samopoczucia. W niekonwencjonalnej medycynie bywa często stosowana jako uzupełnienie terapii lub forma medycyny alternatywnej.
Już starożytni Rzymianie i Egipcjanie stosowali olejki eteryczne jako odświeżacze powietrza, perfumy, a także wspomagali nimi gojenie się ran. Dzisiejsze zastosowania nie różnią się znacząco. Kilka kropli dodanych do pralki przed praniem sprawi, że ubrania będą wydzielać przyjemną woń. Rozpylenie olejku w mieszkaniu za pomocą kominka do aromaterapii albo dyfuzora (bez użycia wody) nie tylko odświeży powietrze, ale dodatkowo je odkazi i wpłynie na nastrój mieszkańców. Olejki eteryczne wykazują się bowiem działaniem antyseptycznym wobec wirusów, bakterii, grzybów pleśniowych i drożdży oraz pierwotniaków. Ponadto, działają na bakterie oporne na niektóre antybiotyki. Skutecznie pomogą w przeziębieniach, zredukują nieżyt nosa i wspomogą funkcje wykrztuśne organizmu.
Nieocenioną pomoc niosą także w kosmetologii. Pomogą w walce z trądzikiem oraz problemami skórnymi, wzmocnią skórę i ją ujędrnią, wygładzą lub zrelaksują, złagodzą podrażnienia. Skuteczne będą także w zwalczaniu łupieżu skóry głowy oraz wzmocnią łamliwe włosy. Masaże z dodatkiem olejku eterycznego skuteczniej wprowadzą w stan pełnej relaksacji i ukoją zszargane nerwy.
Co ciekawe, mogą skutecznie ochronić przed ukąszeniami owadów lub złagodzić podrażnione po ugryzieniu miejsca. Dlatego naprawdę warto mieć w domu przynajmniej jedną buteleczkę tej cennej cieczy.
Jak stosować olejki eteryczne?
Sposobów stosowania olejków eterycznych jest naprawdę wiele. W zależności od tego, jaki efekt chcesz uzyskać i jakie właściwości ma wybrany olejek, możesz postarać się wybrać jak najbardziej skuteczny sposób.
W zrelaksowaniu się i uspokojeniu nerwów najlepszym sposobem może okazać się masaż z wykorzystaniem kilku kropli olejku eterycznego dodanych do oleju bazowego. Podobny efekt będzie miało rozpylenie zapachu za pomocą dyfuzora, nawilżacza powietrza albo kominka do aromaterapii. Niektóre olejki jednak nie lubią podgrzewania, w wyniku którego tracą swoje dobroczynne właściwości, więc warto dowiedzieć się o tym przed wybraniem metody. Relaksacji i wyciszeniu sprzyja wieczorna kąpiel z dodatkiem kropli olejku. Należy jednak uprzednio postarać się zmieszać go z wodą albo mlekiem, a nie wlewać bezpośrednio do wanny.
Olejki można stosować bezpośrednio na skórę, lecz należy zachować ostrożność. Należy zmieszać je z innym olejem, np. ze słodkich migdałów albo dzikiej róży, gdyż silne stężenie może drażniąca działać na skórę. W celu ochrony można także nasmarować uprzednio twarz tłustym kremem, który posłuży za barierę ochronną i pozwoli na stopniowe przenikanie olejku w głąb organizmu poprzez skórę.
Jaki zapach olejku eterycznego wybrać?
Wybór zapachu jest kwestią czysto indywidualną i zależy od tego, w jakich celach chcesz go wykorzystać. Oto kilka najpopularniejszych propozycji, które znajdą zastosowanie w każdym domu.
Olejek eteryczny lawendowy jest najbardziej uniwersalny i znajduje szerokie zastosowanie. Działa uspokajająco, łagodzi stres, dlatego polecany jest osobom przemęczonym i spiętym oraz cierpiącym na bezsenność. Olejek lawendowy przynosi także ulgę przy przeziębieniach, grypie czy zapaleniu zatok i gardła. Sprawdzi się też jako olejek eteryczny na katar. Dodany do kąpieli łagodzi bóle mięśni i stawów, pomaga zwalczyć stany zapalne skóry oraz trądzik.
Olejek eukaliptusowy z kolei jest jednym z najsilniej działających, za co za tym idzie jego stężenie również jest bardzo wysokie. Z tego powodu zaleca się stosowanie jednej lub maksymalnie dwóch kropli jednorazowo. Pozyskuje się go z liści eukaliptusa. Polecany jest do inhalacji, działa udrażniająco na drogi oddechowe w czasie grypy, przeziębienia czy przy zapaleniu płuc. W masażu pomaga na obolałe, spięte mięśnie i reumatyzm, a stosowany w kąpieli łagodzi stany zapalne.
Olejek eteryczny z drzewa herbacianego ma najsilniejsze ze wszystkich olejków działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne. Pomaga zwalczać katar, kaszel, a nawet przeziębienie i grypę. Skuteczny jest także w przypadku chorób jamy ustnej. Zalecany przy problemach z trądzikiem, na oparzenia, odmrożenia i opryszczki.
Olejek eteryczny cynamonowy wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i ogólnie chroni organizm przed infekcjami. Obniża poziom cukru we krwi, a kiedyś uważano go za naturalny afrodyzjak. Poprawia ukrwienie skóry, dobrze działa na skalp i włosy.
Czym się kierować przy wyborze olejku eterycznego?
Przede wszystkim własnym gustem i tym, czy dany zapach nam odpowiada. Warto mieć na uwadze jednak właściwości konkretnych aromatów i zgodnie z nimi dobierać zapachy, które w danym momencie mogą okazać się pomocne. Ważne, aby były to produkty jakościowe i od certyfikowanych wytwórców. Należy także sprawdzić, czy na pewno jest to w 100% olejek eteryczny, a nie np. olejek zapachowy, gdyż są to dwa zupełnie różne produkty.
Czy olejek eteryczny to dobre rozwiązanie na katar?
Jeśli borykasz się z przewlekłym katarem siennym lub nagle dopadł Cię nieżyt nosa, aromaterapia może zdziałać cuda. Olejek eteryczny na katar to przykładowo olejek eukaliptusowy, z mięty pieprzowej albo lawendowy. Można wypróbować także z drzewa herbacianego. Oprócz udrożnienia dróg oddechowych, olejek eteryczny pozwoli na rozluźnienie mięśni oraz uśmierzy ból głowy wywołany chorobą.